Dijital Arkeoloji Nedir? Dijital Arkeolog Kimdir?

Bugün sizlerle biraz hayal gücü çokça gerçeği barındırması umulan bir konu paylaşmak istedim. Dijital Arkeoloji konusu. Şimdi günümüzde bu arkeoloji kavramı ile ilgili kısa bilgi verelim;

Arkeoloji, kazı bilimi veya kazıbilim; kazı vb. yöntemlerle ortaya çıkarılan tarihî yapıtları kültürel, sanatsal ve tarihsel yönden inceleyen bir bilimdir. Türkçeye yanlış bir şekilde “kazıbilim” olarak çevrilmiş olsa da kazı, arkeolojik araştırma yöntemlerinden sadece bir tanesidir. Arkeoloji asıl olarak insanlığın kültürel geçmişini, kültürlerin değişimini ve birbirleriyle ilişkilerini inceler.

Arkeoloji, Yunancadaki ἀρχé ar(ch)ke: eski, eskiden kalma ve ό λόγος logos: bilgi, bilim, öğreti, öğretme, tanımlama, ortaya koyma kelimelerinden türemiştir. Kelime anlamı olarak da “Eskinin -Bilgisi, -Bilmi, -Öğretisi, -Tanımlanması ve -Ortaya Çıkarılması” anlamlarına gelebilmektedir.

Bizden atıyorum 2000 yıl önce yaşamış kişilerin neler yaptıkları, neler yedikleri,

kişiler arası ilişkileri hakkında fikirleri vb. konular bu şekilde öğrenilebiliyor. İşte Mısır’da bir hükümdar mezarına hazinesi ile gömüldüğü bulundu diyelim, anlıyoruz ki bunların öldükten sonra dirilmeye inançları var. Ya da bi kaç yüz yıl evvel osmanlı padişahının öğlen yemeğinde ne yediğini biliyoruz devlet kayıtlarından.

Peki Bizden 2000 Yıl Sonraki İnsanlar Bizi Nasıl Araştıracaklar?

İşte artık toprak kazmasına gerek kalmayacak gibi gözüküyor. Zira dijital ayak izimiz sayesinde her adımımız kontrol edilebiliyor. Devletler tek elde toplama yarışına girmiş durumdalar bu ayak izlerini. Facebook, twitter, instagram ve ya aklınıza hangi site geliyorsa. Devletler vatandaşlarının ne yaptıklarını bilmek istiyor çünkü devletler bildiğiniz gibi çok meraklılar.

Sonra tüm firmalar da bilmek istiyor. Çünkü ne yediniz ne giydiniz neleri seversiniz gibi soruların cevapları onlar için çok önemli bu soruların cevaplarına göre ürünler üretiliyor ekonomiler değişiyor. Hatta son zamanda selfie ile ilgili ciddi araştırmalar yapıyor giyim firmaları.

Yukarıda verdiğim iki örnekle sizin hayatınızın filmi çekiliyor diyebilirim. Bizden 2000 yıl sonra bizi araştırdıklarında dijital arkeologlar rahatlıkla bize dair fikirler elde edebilecek.

Hem de Ne Bilgiler

Bizden 2000 yıl evvelki insanların tahmini resimleri yapılırdı ancak bizim sağdan soldan evde köyde şehirde her yerdeki binlerce resmimiz çıkartılabilecek.

Yemek yemeden önce instagrama atmak mecburi olduğu için bu dönemde, bizi araştırdıklarında da ne yediğimizi nerde yediğimizi rahatlıkla çıkartabilecekler.

Hatta kimi sevdiğimiz facebooktaki ilişki kısmından, sevdiğimiz kişi bize neler çektirdi twitter daki aforizmalarımızdan, forumlardan portallardan binlerce veri.

Şimdi aklınıza şu gelebilir konuya uzak olanların, iyi güzel anlatıyosun da 2000 yıl sonra facebook mu kalacak twitter mi kalacak? Elbette kalmayacak ancak dijital ayak izlerimiz kalmış olacak ve geleceğin enteresan mesleklerinden biri olan bu dijital arkeologlar bunları çıkartacak.

Gelelim Asıl Olaya

Yukarıda örneğini verdiğim durumlar dikkat ettiyseniz hep hükümdarlar krallar kraliçerler falan. Arkeologlar şuan sadece onlarla alakalı şeyleri bulurlar. Mesela bir mısır piramidini araştırırlar ve anca mısır firavunu khufu’ya ulaşırlar. Ancak piramidi inşaa eden bir taş ustası hakkında fikir vermez bu. Ne yer ne içer neye inanır bilemezsiniz.

Ancak 2000 yıl sonra bir dijital arkeolog sadece kralları piramitleri sarayları incelemeyecek. Yerel halkı, köylüyü, soyluyu, fakiri, zengini hasılı herkesi rahatlıkla araştırabilecek. O yüzden siz siz olun ne yaptığınıza dikkat edin binlerce yıl sonra sizin yüzünüzden türkler de şöyleymiş falan dedirtmeyin :)

Geçmişi araştırdığımızda anlamlı veriler elde ediyorduk ancak gelecekte yapılan arkeoloji biraz fazla anlamsız yığınlar çıkartacak. Çünkü şuan bile günde milyonlarca paylaşım yapılıyor inanılmaz sayıda anlamsız bir yığın oluşuyor dijital loglarda. Bunun sürekli arttığını varsayabiliriz. İşte gelecekte çalışan bir dijital arkeolog bu inanılmaz çokluktaki yığından anlamlı verileri ayıklamaya çalışacak. Artık hangi araçları kullanırlar bilmiyorum ancak samanlıkta iğne aramak değimi bile bu konu için devede kulak kalır. İşleri bayağı zor olacak gibi.

İsterseniz şimdi bir dijital arkeolog ilanı hayal edelim sonra da yazıyı nihayete erdirelim.

“Üniversitemizin tarih araştırmaları çalışmalarında görevlendirilmek üzere, PreFacebook döneminden kalma kitlesel iletişim metotlarında uzmanlaşmış, dönemde kullanılan, her türlü, twitter, RIM (blackberr) messenger, SMS; MMS; facetime, gibi kişisel mesajlaşmaya olanak tanıyan uygulama kayıtları üzerinde data mining yapma tecrübesi olan, ,1GByte’a kadar kritpo key kırma lisansı olan, ilgili dönemden kalan cloud sistemleri kalıntılarına meraklı ve restorasyon tecrübesine sahip, ortadoğuda kurulmuş devletlerin iletişim takip sistemleri konusunda uzmanlaşmış, dijital arkeolog aranıyor.”

Eğer derseniz ki ben bu yazıyı çok beğendim çevreme de öneririm paylaşma araçlarına bir kere tıklamanız yeter. Ben sadece bu yazıyı değil hepsini beğeniyorum derseniz de komple siteyi çevrenize önerebilirsiniz.